Nooit zal ik vergeten hoe Suzan van der Schenk mij benaderde in 2016 op de uitvaartbeurs in de EusebiusKerk te Arnhem. Weet je wat ik nu niet begrijp van jullie kistenmakers, begon ze haar relaas! ik heb nog nooit van mijn leven op mijn rug geslapen en nu ik ga overlijden, waarbij ze naar haar hoofd wees, moet ik op mijn rug begraven worden. Suzan was klein, tenger en met een mutsje op haar hoofd dat toch verraadde dat ze daaronder geen haar had. Ik vermoede van een chemo, maar stond eigenlijk door deze benadering met mijn mond vol tanden en voelde me best ongemakkelijk. Dat had ze in de gaten, dus ze begon te glimlachen en zei toen heel geheimzinnig, “maar daar heb ik een oplossing voor hoor”! Waarna ik uit wist te brengen, maar wat dan?
Weer die geheimzinnige glimlach, dat kom ik je volgende week donderdag laten zien, zei ze.
Ik gaf aan, we zijn nu in Arnhem, maar ons bedrijf is in Rotterdam gevestigd, weer die geheimzinnige glimlach, dat weet ik zei ze zacht. Ik moet dan naar mijn oncoloog in Rotterdam en dan kom ik daarvoor langs.
Langs kwam ze op de afgesproken donderdag, een personenauto met een boedelbak erachter, ik dacht nog een beetje overdreven voor 1 kist. Groot was mijn vergissing, het was niet 1 maar 4 verschillende uitvoeringen van kisten en een opbaarplank voor begraving of crematie in foetushouding. Wij waren best onder de indruk van het vakmanschap die de kisten en opbaarplank uitstraalde, niet alleen qua vormgeving maar ook qua doordachtheid. Diezelfde dag kwamen we nog rond dat we de kisten in ons assortiment op wilden nemen.
Nu 6 jaar na dato evalueren we met de kinderen van Suzan, want het is inmiddels ook 6 jaar geleden dat Susan is overleden en deze erfenis op haar kinderen heeft achter gelaten.
Uiteraard zijn wij benieuwd hoe de kinderen van Susan deze periode ervaren hebben, hoe zij de toekomst zien met betrekking tot de Pu-Rest kisten, de rol die zij daar in kunnen en willen spelen en wat zij verwachte en uiteraard niet geheel onbelangrijk wat zij van AkidiA verwachten.
Daarom hebben wij wat vragen aan de kinderen om de gedachte aan Susan en het geen zij achter gelaten heeft te eren en hoog te houden.
Suzan in haar laatse dagen
Interview over Suzan, met Hanne, Lise en Tim, 01-03-2022
Wanneer en hoe werd het duidelijk dat Suzan niet lang meer te leven had?
We wisten al een aantal jaar dat Suzan ongeneselijk ziek was en er een moment zou komen waarop de behandelingen niet meer aan zouden slaan. In het najaar van 2015 bleek dat moment daar te zijn en wisten we dat ze niet lang meer te leven had.
Wat deed Suzan tijdens haar werkzame leven?
Vanalles! Ze is opgeleid als socioloog. Daarna heeft ze, samen met haar man Peter en kleine kinderen, een tijd in het buitenland gewoond. Onder andere in Benin en Rwanda. Ze had behoefte aan meer hands-on werk en heeft de opleiding tot meubelmaker gedaan. Als zodanig heeft ze een aantal jaar gewerkt, ook toen ze weer terug waren in Nederland. Toen ze daarin meer uitdaging zocht besloot ze de opleiding tot interieurarchitect te doen. De laatste jaren van haar leven heeft ze met groot plezier gewerkt. Ze had een bedrijf, samen met een compagnon, en richtte zich vooral op de inrichting van basisscholen. Daarin kwam haar sociologie opleiding ook weer van pas.
Was ze in haar rol als moeder net zo gedreven als in haar werk? En hoe was ze als moeder?
Beide rollen waren voor Suzan onwijs belangrijk. Ze was vol van haar werk en was daar graag veel mee bezig. Maar, zo hoorde we van haar compagnon, zodra één van de kinderen belde of haar nodig had liet ze het werk, hoe belangrijk dan ook, gelijk vallen. Ze nam altijd de tijd voor ons en was erg betrokken bij alles wat we deden. Onze dromen, opleidingen en persoonlijke uitdagingen. Alles konden we met haar bespreken en ook als volwassenen waren we erg vervlochten in elkaars leven. Haar ziekte maakte dat we de tijd samen zo optimaal mogelijk wilden doorbrengen. Dat betekende veel bellen, samen op reis en samen uren aan tafel hangen.
Naast moeder zijn voor vier kinderen, was ze ook de laatste jaren oma van vier kleinkinderen. Ze was ontzettend gek op ze en zij waren ook dol op haar. Zo heeft de oudste zelfs een spreekbeurt over ‘haar oma’ gehouden op school.
Kinderen Suzan van der Schenk
Heeft Suzan jullie als kinderen ook betrokken bij haar kisten project? Hoe stonden jullie daar tegenover?
Toen ze het idee kreeg heeft ze daar in eerste instantie zelf verder over nagedacht en uitgewerkt, voordat ze ons er bij betrok. Als kind voelden we aanvankelijk weerstand omdat dit niet zomaar een project was, maar een die het tastbaar maakte dat ze binnenkort zou komen te overlijden. Er ging ook veel tijd in zitten omdat ze, met haar gedrevenheid, het idee perfect wilde uitvoeren. Daarnaast voelde ze de tijdsdruk om in haar laatste maanden dit project compleet te maken. Het was tekenend voor Suzan om van een idee voor haar eigen kist, stapsgewijs door te gaan naar een hele kisten-lijn en dat deze voor iedereen beschikbaar moest worden. Ze deed alles vol overgave en passie, zo ook het ontwerpen van deze PU-REST kisten. Voor ons was het dubbel omdat het mooi was om te zien hoeveel energie en drive ze ervan kreeg, maar tegelijk nam het ook veel van onze weinige kostbare tijd in beslag. Suzan heeft veel ontwerp-keuzes met Hanne besproken en een plan gemaakt om het idee meer bekendheid te geven. Toen ze fysiek achteruit ging hebben wij geholpen bij de praktische zaken, zoals de fotoshoot en stad en land afrijden voor het verzamelen van materialen.
Suzan is uiteindelijk in haar eigen ontworpen kist begraven op Heidepol te Arnhem, hoe was die periode rondom de uitvaart voor jullie?
Suzan was thuis opgebaard in zijligging, wat ook de aanleiding was om haar kisten te ontwerpen. We merkten erg, zoals ze zelf ook wilde, dat ze daardoor een hele toegankelijke houding had. Kinderen konden haar goed zien en een aai over haar bol met korte haartjes geven. Iedereen vond de manier waarop ze lag rustig en natuurlijk. We hadden één dag waarop iedereen die wilde, langs kon komen om afscheid van haar te nemen. De hele dag liepen er mensen in en uit en dat was zoals Suzan ons huishouden het liefste zag. Met tijd en ruimte voor iedereen. De rest van de week hebben we zelf tijd genomen om samen met haar te zijn. We hebben alles rondom de begrafenis zelf georganiseerd en gedaan, met hulp van vrienden en familie. Suzan was heel duidelijk in haar wensen voor de begrafenis waardoor we als gezin daar goed vorm aan konden geven. Zoals de auto van een vriend gebruiken als rouwauto, een afscheidsdienst houden in een oude fabriekshal en dat alle gasten een eigen stoel mee moesten nemen om rondom haar in de hal te komen zitten. Bij dat idee kon Suzan voor haar overlijden al heel blij worden.
Na die hectische periode van haar ziekte, het kisten project, haar sterven en begraven is het ineens stil, hoe hebben jullie de eerste maanden ervaren?
We waren allemaal ontzettend moe die eerste maanden na haar overlijden. Het was een super intensieve periode geweest. Het gaf heel veel troost dat haar afscheid precies zo was gegaan zoals ze had gewild. Dat we dit hebben kunnen doen, uiteraard met al haar eigen voorbereiding, bracht ons troost en voldoening. We hadden het liefst met Suzan nagepraat over hoe de dag van haar begrafenis was verlopen. Ze zou daar heel blij mee geweest zijn, dat weten we zeker. Het heeft daarna een tijd geduurd voordat we weer in staat waren om de focus te verleggen op ons eigen leven.
We kijken nu terug op 6 jaar PU-REST en gedenken jullie moeder in verhalen en wij zijn nog altijd actief in de verkoop en marketing van de kisten die jullie moeder ooit bedacht heeft! Hoe voelt dat voor jullie en hoe kijken jullie terug over de afgelopen 6 jaar?
Het is onwerkelijk dat er al zes jaar voorbij zijn. Het voelt zowel lang als kort tegelijk. Suzan zou super trots zijn geweest dat de kisten nog steeds verkocht worden en beschikbaar zijn voor mensen die voor haar kisten kiezen. Soms krijgen we verhalen van mensen die voor haar kist kozen en die raken ons altijd. Ook wij zijn trots dat het haar gelukt is PU-REST op te zetten. In AikidiA heeft ze daarvoor de perfecte partner gevonden die met hart en ziel haar verhaal blijven uitdragen.
Zouden jullie zelf ook nog iets kunnen betekenen om de legacy van jullie moeder voort te zetten, hoe zien jullie dat zelf?
We staan af en toe met haar kisten op opleidingsdagen van Meander. Daar kunnen we haar verhaal vertellen aan toekomstige uitvaartondernemers. Het is altijd heel fijn om zo’n dag over haar en PU-REST te kunnen vertellen. De reacties van de studenten raken ons vaak. Het verhaal maakt op veel mensen indruk. Toch zijn we druk met eigen opleidingen, gezinnen en werk en daarom is het soms zoeken naar welke rol daarin nog past. Zo wilde Suzan dat ook, dat wij vooral ons leven zouden leiden. Maar over haar en het verhaal van haar kisten blijven we heel graag vertellen. Wie weet wat er in de toekomst nog mogelijk is.
