Interview Boukje Canaan

Een interview met afscheidsfotograaf Boukje Canaan, haar foto’s zorgen ervoor dat de herinnering bewaart blijft van een moeilijke periode uit een mensenleven.

Wat is volgens u de rede dat afscheidsfotografie aan populariteit wint?

‘’Dat heeft verschillende redenen, denk ik. Allereerst heeft de media een grote invloed, door de komst van onder andere reality-tv is het steeds normaler geworden om over je privé-leven te vertellen. Daarnaast delen mensen op Facebook ook een groot stuk van hun privé. De tijdsgeest is nu zo dat wij alles met iedereen kunnen delen. Met onze mobiele telefoon hebben wij altijd een camera op zak, hierdoor zijn wij gewend geraakt aan het idee dat wij ieder moment kunnen vastleggen.

Sinds ik zelf naar buiten ben gekomen met mijn verhalen en blogs, hebben meerdere fotografen opgepikt dat afscheidsfotografie iets is dat kan en dus ook mag. Ik hoop dat ik daarin een voorbeeld mag zijn.’’

Wat is over het algemeen de reden dat mensen voor afscheidsfotografie kiezen?

‘’Hiervoor zijn heel uiteenlopende redenen. Sommige mensen wordt het geadviseerd, wanneer bijvoorbeeld bepaalde familieleden in het buitenland wonen die niet aanwezig kunnen zijn bij de uitvaart. Daarnaast waarderen steeds meer mensen fotografie en op deze manier kunnen zij de herinneringen vastleggen. Ook is het zo dat de dag van de uitvaart vaak langs mensen heen gaat, mensen zijn soms te emotioneel om te zien wie er allemaal bij de uitvaart aanwezig waren. Je leeft in een soort roes op dat moment, dus maak je bepaalde dingen niet bewust mee. Maar er zijn ook situaties waarbij er jonge kinderen in het gezin zijn, of mensen met een geestelijke beperking. Dan kunnen de foto’s bijdragen aan het herinneren en uitleggen van de uitvaart. Voor mensen die een kind verliezen is het een soort houvast, een gevoel van liefde voor het kind, waardevol voor later.’’

Wat is uw motivatie geweest om u te professionaliseren in afscheidsfotografie?

‘’Ik was teleurgesteld. Voor mij was het niet meer dan logisch (als fotograaf) dat ik de uitvaart van mijn moeder zou laten vastleggen, maar een professionele fotograaf heeft niet kunnen voldoen aan mijn wens. De fotograaf vond het te intiem en durfde de lens niet op ons te richten. Hij vond het te moeilijk voor zichzelf en durfde ons er niet mee te belasten. Hij heeft wel foto’s genomen maar niet de foto’s die ik wenste. Ik had geen besef van de meerwaarde die een uitvaartfotograaf heeft, ik had nooit gehoord van het bestaan hiervan.’’

Is het lastig om op gepaste afstand te blijven, maar wel dichtbij genoeg te komen dat u de juiste beelden kunt schieten?

‘’Dat heeft voor mij vooral met intimiteit te maken, je zelf open durven stellen. Je moet kunnen aanvoelen dat het oké is en dat kan vooral door lichaamstaal. Wanneer iemand niet op de foto wil merk je dat aan de lichaamstaal van die persoon. Vaak komen juist de mensen die afweren na afloop naar mij toe en zeggen: ‘’Wat heb jij dat goed gedaan.’’

Bespreekt u vooraf met de familie wat voor soort beelden zij terug willen zien?

‘’Ik geef van te voren aan dat de familie met mij in gesprek kan, maar niet iedereen wenst dat. Vaak gaat men er eigenlijk gewoon van uit dat ze iets moois krijgen, een garantie die ik ook durf te geven op mijn werk. Vaak merk ik zelf ook welke dingen waardevol zijn en welke details er echt toe doen. Soms hebben mensen iets op de kist gelegd, die elementen zijn belangrijk voor de reportage. Op deze manier maak je ook een verbinding met de nabestaanden en door de verhalen die deze objecten vertellen komt de persoon tot leven.

Op de foto zie je een paar schoenen op de kist staan. Deze schoenen symboliseren de vele reizen die deze familie samen heeft gemaakt. Deze schoenen zijn ook mee de oven in gegaan, voor de familie was het uiteraard zeer belangrijk dat deze schoenen gefotografeerd werden.

Mensen zijn achteraf vaak blij verrast, omdat de reportage zo mooi is. Zo zien zij meer terug dan wat zij die dag meemaakten en zelfs dingen die ze niet opvielen, zoals bijvoorbeeld een weduwe waar het licht precies op schijnt in de kerk. Als ik zo iets zie maak ik daar foto’s van, dit levert prachtig beeld op. Je kan middels de fotoreportage je gevoel terug halen, je kan de dag weer voor de geest halen. Een mooie reactie die ik ooit kreeg op mijn foto’s vond ik: ’’Ik zie nu waar ik sta in mijn rouwproces.’’

Hoe levert u de foto’s bij de familie aan, kan dit ook in een boekvorm zijn?

‘’Een boek heeft vaak de hoogste waarde, mensen pakken het vrij snel op. Ik merk dat sommigen een boek prettig vinden om mee te nemen, zodat zij de herinnering kunnen delen met anderen. Wel lever ik er altijd een USB-stick met de foto’s bij. Soms vinden mensen het waardevol om zelf een boek te maken. Ik bel dan altijd na 6 maanden om te vragen of dit gelukt is. Soms hoor ik dan van iemand: ’’Ik moet telkens huilen, ik heb nog maar één bladzijde af.’’ Dan stel ik altijd voor om het boek samen te maken.‘’

Bent u werkzaam binnen een bepaalde regio?

‘’Ik woon in Brabant, maar ik reis behoorlijk ver voor uitvaarten. Wel moet ik toegeven dat één uitvaart per week qua emotie wel genoeg is. Daarom ben ik het platform Afscheidsmomenten aan het opzetten. Ik heb gemerkt dat niet iedere fotograaf ook een geschikte afscheidsfotograaf is, daarom wil ik hier een keurmerk aan verbinden. Op dit platform komen alleen fotografen te staan met dit keurmerk, verspreid door heel Nederland. Je kan de fotoreportage maar één keer goed doen en ik wil mensen die garantie graag bieden. Wanneer de ene fotograaf niet kan, is er altijd wel een andere beschikbaar die ook heel goed de emotie kan vastleggen en met intieme momenten weet om te gaan. Een fotograaf die na afloop ook het gesprek wil aangaan met de familie, om in samenspraak bijvoorbeeld een boek vorm te geven.’’

Voor meer informatie over Boukje Canaan kunt u kijken op www.afscheidsfotograaf.nl, u kunt contact opnemen met Boukje Canaan via:

info@boukjefotografie.nl
06-270 28 281